-
1 видать
Iнесов. см. видетьглаза б мои не видали кого-чего — күрмәһәм, яҡшыраҡ булыр ине
где это видано с союзом `чтоб` или с неопр. — был ни тигән эш, булған хәл түгел был (ризаһыҙлыҡ белдергәндә әйтелә)
II1. разг. в знач. сказ., безл.күреп булыу, күренеү2. разг. в знач. вводн. сл.күрәһең, ахыры, моғайынон, видать, весёлый человек — ул, күрәһең, күңелле кеше
от земли не видать — бик бәләкәй кәүҙәле, бот буйындай
(ни) зги не видать — ҡараңғы, күҙгә төртһәң күренгеһеҙ (күренмәҫлек)
-
2 неразличимый
-ая; -ое1) күзгә күренмәслек, күреп җиткереп булмый торган2) бер-береннән аера алмаслык, аеруы кыен булган, бер-беренә бик якын -
3 неразличимый
1. прил.күҙгә күренмәҫлек2. прил.(бер-береһенән) айыра алмаҫлыҡ, ныҡ оҡшаш (яҡын), бер иш -
4 малозаметный
1. прил.аҙ ғына күренгән, әҙ генә беленгән, күренер-күренмәҫ2. прил.айырылып (күҙгә ташланып) тормаған, танылмаған -
5 песня
жйырлебединая песня — аҡҡош йыры (таланттың һуңғы тапҡыр күренеүе, һуңғы әҫәре)
старая песня — иҫке йыр (теңкәгә тейгән, күп тапҡыр тыңланған һүҙ, фекер һ.б. ҡарата)
тянуть одну и ту же песню — бер үк йырҙы йырлау, бер балыҡ башын сәйнәү (бер нәмәне күп һөйләү)
-
6 дух
1. маң, аҡыл, рух2. мморальное состояние, самочувствиедарман, рух, күңел, рухи көснабраться духу — дарман (көс) алып, тәүәккәлләнеп
3. м миф., рел.рух, әруах, зат, йән4. м разг.дыханиетын, һулышдух захватывает — тын туҡталыу, тын ҡыҫыу
дух замирает — тын туҡтала, тын бөтә
затаить дух — тын да алмай тороу, һағайыу
5. м прост.запахеҫ, аңҡыш6. м в знач. нареч. прост. духомочень быстро; без остановки, сразуһә тигәнсе, бик тиҙ, күҙ асып йомғансы бер юлы, туҡтамайвыпить одним духом — бер юлы, тын да алмай эсеп ебәреү
быть не в духе — кәйеф булмау, күңелһеҙ булыу
во весь дух; что есть духу (бежать, мчаться) — йән-фарман (сабыу)
дух вон у кого; прост. — йән биреү, үлеү
духу не хватает — йөрәк етмәй, тәүәккәллек етмәй
испустить дух — йән сығыу, үлеү
воспрянуть духом — ҡанатланып китеү, күңел күтәрелеп китеү
пасть духом — кәйеф төшөү, төшөнкөлөккә бирелеү
чтобы духу не было чьего; чтобы духом не пахло чьим — эҙе лә булмаһын, күҙгә күренмәһен, юҡ булһын
-
7 знак
1. мбилдәвопросительный знак грам. — һорау билдәһе
знак равенства мат. — тигеҙлек билдәһе
знаки препинания грам. — тыныш билдәләре
2. мтамға, келәймә, билдә3. мэҙ, билге4. м см. значок 15. мым, ишараводяные знаки — күҙгә күренмәҫ билдәләр, һыу билдәләре (ҡайһы бер ҡағыҙ төрҙәрендә яҡтыға ҡарағас ҡына күренә торған тамға)
в знак памяти — иҫтәлек йөҙөнән, иҫтәлеккә
знаки различия — дәрәжә билдәләре (значок, погон, петлица һ.б.)
подать знак — белдереү, иҫкәртеү
ставить знак равенства между кем-чем — бер тигеҙ баһалау, тигеҙ күреү
-
8 калька
жа) сызымнардан, рәсемнәрдән күчермә алу өчен кулланыла торган үтә күренмәле кәгазьв) лингв. икенче бер телдән туп-туры тәрҗемә итеп алынган сүз яки тәгъбир -
9 конца краю нет
= ни конца ни краю нет чему (берәр әйбернең, эшнең) очы-кырые күренмәү; бик күп булу, бетәсе юк -
10 пропасть
I пр`опастьж1) упкын, төпсез чокырскатиться в пропасть — упкынга тәгәрәп (егылып) төшү; перен. чокырга тәгәрәп төшү, һәлакәткә барып җитү
2) перен. (большое расхождение между кем-чем-л.) зур аермаII проп`астьсов.1) югалу, җуелу, юк булу, юкка чыгу2) ( перестать появляться) күренми башлау, күренмәү, югалу, югалып тору, юкка чыгу3) (уйдя куда-л., исчезнуть) юкка чыгу, югалу, [китеп] олагу4) ( скрыться) күздән югалу, юкка чыгу, юк булу5) ( утратиться) бетү, югалу, юкка чыгу6) (погибнуть, умереть) һәлак булу, юкка чыгу7) ( пройти бесполезно) әрәм (зая) булу, әрәмгә (бушка, заяга) китү, югалу -
11 хоть
1) союз; уступ. (несмотря на то, что) булса да, булуга карамастан,... даон хоть и молод, но дело своё знает — ул яшь булса да, үз эшен яхшы белә
2) союз; уступ. (можно, впору)... да, гәрчәхоть убей, не скажу — үтерсәң дә әйтмим
темно, хоть глаз выколи — күзгә төртсәң дә күренмәслек караңгы
3) союз; уступ. ( или)...мыхоть сегодня, хоть завтра, сделать надо — бүгенме, иртәгәме, барыбер эшләргә кирәк
4) частица; усил. (по крайней мере, только) ичмасам, һич булмасахоть какой — нинди булса да; теләсә нинди
•- хоть бы- хоть куда -
12 калька
1. жкалькаһыҙма йәки һүрәт төшөрөп алыу өсөн ҡулланылған үтә күренмәле ҡағыҙ йәки туҡыма2. жкалькашундай материалға алынған күсермә3. ж лингв.калькабашҡа бер телдән туранан-тура тәржемә итеп алынған һүҙ йәки һүҙбәйләнеш, мәҫ., `белок` – `аҡһым`, `мороженое` – `туңдырма` -
13 конец
1. мос, сик2. маҙаҡ, ахыр, бөтөү3. м перен.үлем, бөтөү4. м разг.яҡ5. м мор.арҡан, канат6. м мн. спец. концыобрезки ткани, верёвоккиҫенте, ҡырҡындыбез конца — туҡтауһыҙ, осһоҙ-ҡырыйһыҙ, бөтмәҫ-төкәнмәҫ
до конца — аҙағына тиклем, тулыһынса
под конец — ахырҙа, ниһайәт
на худой конец — һис юғында, һис тә булмаһа
(и) концы в воду — эҙе-юлы юҡ, эҙе лә ҡалмаған
палка о двух концах — ниҙеңдер яҡшы яғы ла, насар яғы ла бар, таяҡ ике башлы
положить конец чему — сик ҡуйыу, туҡтатыу
свести концы с концами — тура килтереү, осон осҡа ялғау
-
14 огонёк
1. м уменьш.-ласк. от огонь2. м перен.дәрт, сатҡы3. мсвет, пятно света, блеск глазут яҡтыһызайти (забежать) на огонёк — үтеп барышлай кереү, тәҙрәнән ут күреп кереү
-
15 пропасть
1. жупҡын, ярлау2. сов.юғалыу, юҡ (ғәйеп) булыу, юҡҡа сығыу3. ж перен.между кем-чем-л.ҙур айырма4. сов.перестать появлятьсякүренмәү, юғалып тороу, ғәйеп булыу5. жкого-чего; разг.бик күп, бихисап, иҫәпһеҙ-хисапһыҙ6. сов.скрытьсяюҡҡа сығыу, юғалыу, күҙҙән китеү7. сов.утратитьсябөтөү, юҡҡа сығыу8. сов.погибнуть, умеретьһәләк булыу, юҡҡа сығыу9. сов.пройти бесполезноәрәм булыу, бушҡа (заяға) китеү (үтеү) -
16 флёр
1. мфлёрүтә күренмәле йоҡа туҡыма2. мфлёрберәй нәмәне ҡаплап торған пәрҙәнакинуть (набросить) флёр на что-л. — нимәгәлер серлелек мәғәнәһе һалыу
См. также в других словарях:
чехол — 1. Берәр әйбергә аны бозылудан, пычранудан һ. б. ш. зарардан саклау өчен кидерелә торган, тукымадан яки башка материалдан ясалган тышлык, каплавыч 2. Хатын кыз киеменең бер төре: үтә күренмәле җиңел күлмәк астыннан кию өчен тыгыз тукымадан… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
чу — иск. Кайбер аяк киемнәре (мәс. итек) эченнән аякка урау өчен тукыма кисәге аяк чуы. II. ЧОЛГАУ – ф. 1. Берәр нәрсә (чүпрәк, тукыма һ. б. белән урау, чорнау, төрү 2. Берәр кеше яки нәрсә тирәсенә килеп туплану, аны әйләндереп алу 3. Берәр нәрсә… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
нокта — 1. Очлы нәрсә белән кагылудан калган эз, кечкенә генә түгәрәк төртке. күч. Күренер күренмәс бик кечкенә нәрсә 2. Җөмләләрне бер берсеннән аеру өчен һәм кыскартылган сүзләрдән соң куела торган тыныш билгесе (.) 3. Алгебрада, нота язуында, телеграф … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
пәрдә — 1. Берәр нәрсәне каплап яки аерып тору өчен юка тукыма кисәге 2. Элекке заманда йөз каплау өчен хатын кыз эшләпәсенә беркетелгән үтә күренмәле юка челтәр, тукыма кисәге; вуаль 3. Сәхнәне тамашачылар залыннан аера торган зур чаршау 4. Драма… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
челтәр — 1. Үтә күренмәле, тигез яки рәсемле итеп тукылган яисә бәйләнгән эре күзәнәкле җиңел тукыма (гадәттә тәрәзә пәрдәсе, күлмәккә бизәк тоту һ. б. ш. өчен кулл.) с. Шундый тукымадан тегелгән, ясалган 2. Үзара тигез кисешкән җепләрдән төенләп ясалган… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
посу — (ПОСЫНУ) – 1. Кешеләргә, хайван кошларга күренмәс өчен берәр җиргә, берәр нәрсә артына, эченә яшеренү, качу. Берәр нәрсә эченә яки артына яшеренү (табигать күренешләре, җансыз нәрсәләр тур.) … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
йоту — 1. Тел һәм йоткылык мускулларының хәрәкәте белән азык, эчемлек һ. б. үңәч аша үткәрү 2. Үзенә алу, сеңдерү. күч. Бик тырышып, мавыгып өйрәнү, үзләштерү тур. 3. Үз эченә суыру, батыру. күч. Нәр. б. эченә кереп юкка чыгу, икенче бер хәлгә килү тур … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
күләгә — (КҮЛӘГӘЛӘҮ) (КҮЛӘГӘЛЕ) – 1. Бер яктан яктыртылган әйбернең икене ягында барлыкка килгән караңгы чагылышы 2. КҮЛӘГӘЛЕК – Нәр. б. белән капланып, кояш нурларыннан сакланган урын 3. Караңгыда ачык күренмәгән берәр нәрсә, аның ачык булмаган шәүләсе 4 … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
пленка — 1. Бер ягына яктылык тәэсир итә торган катлау сыланган һәм фотога, кинога төшерүдә кулл. тор. үтә күренмәле эластик тасма 2. Бер ягына тавыш языла торган катлау сыланган магнитофон тасмасы … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
пыяла — (ПЫЯЛАЛАНУ) (ПЫЯЛАЛАУ) – 1. Кварц комына поташ һ. б. кайбер матдәләр кушып эретеп, химик эшкәртеп ясалган үтә күренмәле материал 2. Шундый материалдан ясалган юка табак яки башка бер форм. әйбер зурайткыч пыяла 5. диал. Шешә 6. диал. Тәрәзә 7. с … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
төн — 1. Тәүлекнең кояш батыштан кояш чыгышка, кичтән иртә беләнгә кадәрге өлеше 2. сир. ТӨНЬЯК – өйнең бер ишеге кыйблага, берсе төнгә карый. ТӨН БАЛЫГЫ – Алабугалар семь. күзләре һәм зур авызы өскә карап торган, ком астында яшеренеп ятучы кечерәк… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
